در مورد لغو قانون بی‌طرفی اینترنت

اخیرا کمیسیون ارتباطات فدرال در ایالات متحده قانون بی‌طرفی اینترنت رو در این کشور لغو کرده. توضیح کوتاهی در مورد اینکه چرا این موضوع برای اینترنت مضرّه و ما باید از تصمیمات مشابه پرهیز کنیم.

بی‌طرفی اینترنت یا Net Neutrality قانونی بود که در زمان دولت اوباما تصویب شده بود و سرویس‌دهندگان اینترنت رو موظف می‌کرد که با داده‌هایی که در شبکه منتقل می‌شوند یکسان برخورد کنند. بذارین با یک مثال ماجرا رو بررسی کنیم. سرویس‌دهندگان آب و برق و تلفن و موارد مشابه حق ندارند در مورد نوع مصرف ما تصمیم بگیرند، اینکه ما با برق یا آب دریافتی چکار می‌کنیم ربطی به اونها نداره. البته راهی هم برای فهمیدن این موضوع ندارند. قانون سابق اینترنت رو هم‌ارز آب و برق و سرویس‌های اولیه در نظر می‌گرفت و اجازه اعمال تبعیض بواسطه نوع مصرف رو نمی‌داد. اما وضعیت جدید مثل اینه که بسته به اینکه ما با آب و برق دریافتی چه می‌کنیم سرعت دریافت سرویس تغییر می‌کنه.

تصور کن شرکت سامسونگ قراردادی تجاری با سرویس‌دهنده برق ببنده که اگر کاربری تلویزیون مارک سامسونگ رو روشن کرد فورا به برق دسترسی پیدا کنه ولی اگر خواست از تلویزیون رقیب استفاده کنه برق کافی براش وجود نداشته باشه یا جریان کمتری بهش برسه که اصلا روشن نشه. یا در مورد آب. تصور کن که شرکت آب و فاضلاب نسبت به اینکه ما با آب چه می‌کنیم حق داشته باشه فشار اون رو کم یا زیاد کنه. تصور کن مثلا شرکت آب اعتقادات دینی خودش رو در فشار آب لحاظ کنه. مثلا در ماه رمضون فشار آب رو در طی روز کم کنه چون قرار نیست کسی آب بخوره. یا بسته به اینکه چه نوع چای یا برنجی خریدیم فشار آب کم و زیاد بشه.

دنیای وحشتناکی می‌شد، مگه نه؟

هرچند این مثالها تخیلی هستند و خوشبختانه امکان کنترل آب و برق مصرفی بسیار سخت و بعیده اما این موضوع دقیقا برای اینترنت در آمریکا و اخیرا در ایران اتفاق افتاده. از نظر من اگر سرویس‌دهنده‌ها از نظر فنی توان کنترل نوع مصرف آب و برق ما رو داشتند هم اینکار رو می‌کردند. حالا سرویس‌دهنده آمریکایی برای هرکس که پول بیشتری بده پهنای باند بیشتری اختصاص می‌ده و این باعث می‌شه که توان رقابتی بازیگران کوچک کاهش پیدا کنه. برای گوگل و آمازون و نتفلیکس و سایر شرکتها پرداخت پول برای دسترسی به سرعتهای بالاتر کاری نداره ولی سایتهای کوچک که توان این قبیل قراردادها رو ندارند از دور رقابت حذف می‌شوند.

در ایران هم اخیرا تصمیمات جدیدی در نحوه دسترسی به ترافیک اینترنت گرفته شده که کم از دست بردن سرویس‌دهندگان آب و برق در نوع مصرف ما نداره. یعنی اگر قصد دسترسی به اینترنت (شبکه جهانی اینترنت) داری باید پول بیشتری بدی و اگر حق دسترسی به اینترانت داخلی رو داری پول کمتری می‌دی. این موضوع با اتفاقی که در آمریکا افتاده تشابه داره ولی یکی نیست. در آمریکا دسترسی به داخلی و خارجی تقسیم نشده (که اگر هم شده بود باز بخش بزرگی از اینترنت رو در برمی‌گرفت) ولی در ایران اینکار اتفاق افتاده که تفکر خطرناکی است. تفکر مضحکی که فکر می‌کنه می‌شه اینترنت رو ملی کرد. در حالی که اینترنت معنای وجودی‌اش شبکه‌ای جهانی از کامپیوترهای به هم پیوسته است و اینترانت حتی در قد و قواره یک کاریکاتور از اینترنت واقعی هم نیست.

بدنیست گذری هم به زمانی بزنیم که سالها پیش اعلام شد نرخ ارسال پیامک انگلیسی جهت حمایت از زبان فارسی افزایش پیدا می‌کنه! اشکال کار که از دید اکثر کاربرها پنهان بود اینه که به زبان فارسی کاراکترهای کمتری قابل ارسال بود و برای ارسال یک پیام به فارسی نسبت به فینگیلیسی لازم بود چند پیامک ارسال کنیم که در نهایت هزینه ارسال از انگلیسی هم بیشتر می‌شد. در پاسخ به این انتقاد یک کارشناس اومد و مشتی مزخرفات در تلویزیون سرهم کرد و یک اپ مسخره نمایش داد که این اپ این مشکل رو حل می‌کنه (بماند که چرا من باید صدها و هزاران سرویس که با پیامک استاندارد گوشی‌ها کار می‌کنند دور می‌ریختم و از یک اپ دولتی برای پیامرسانی استفاده می‌کردم؟). با این سیستم در ایران آشناییم نه؟ یک حق اساسی رو می‌گیرند و بجاش یک راه‌حل کوتاه مدت برای گیج کردن منتقدین ارائه می‌کنند. در اون ماجرا زبان فارسی تقویت نشد، اون اپ احمقانه به زباله‌دانی تاریخ ملحق شد و شرکت‌ها به پول بیشتری رسیدند و فقط ضررش به ما رسید.

هیچوقت هم جواب ندادند چرا بجای گران کردن پیامک انگلیسی، پیامک فارسی را ارزان نکردند؟!

سرویس‌دهندگان و دولتها باید دسترسی برابر و آزاد به اینترنت رو فراهم کنند تا امکان رقابت بین همه فراهم باشه. اینکار باعث بوجود اومدن شغل‌های جدید و نوآوری می‌شه و از هر نظر چیز مفیدی است.